Aslında bu konu Web 1.0’a kadar dayanıyor. Kullanıcıların statik web sitelerinden ihtiyacı olan bilgileri alıp gittiği, kullanıcı etkileşiminin hiç olmadığı zamanlardan şu anda Web 3.0 ile kullanıcıya özel deneyimin ve etkileşimin sağlandığı dönemdeyiz. Nasıl mı, bir alışveriş sitesinde bir ürünü incelediğinizde 1 hafta boyunca bütün sitelerde o ürünün reklamlarını görüyorsanız siz de o kervanın bir yolcusu oldunuz demektir.
Online datanın miktarı zaten artmaktayken sosyal medyanın yükselişiyle veri boyutlarında patlama yaşandı. Facebook, Twitter, Skype, Snapchat, Instagram, Youtube gibi platformlar bu kervanın öncüleri oldular. Özetle internetten her şey paylaşıldı, fotoğraf, sohbet, video, müzik vb… Ama bir şey eksik kalmıştı, internetten değer aktarımı halen zincirde zayıf bir halkaydı.
Blockchain 1.0 - Digital Currency
Blockchain’in Doğuşu
Mortgage krizinden aylar sonra 3 Ocak 2009’da Bitcoin’in hayata geçmesiyle Blockchain 1.0 hayatına başlamış oldu. Blockchain 1.0’ın en karakteristik özelliği, currency tabanlı ve değer aktarımından ibaret oluşuydu. Peer to Peer (P2P) mimariyle tasarlanan bu elektronik değer aktarımını sağlayan sistem merkezi kuruluşlara ihtiyaç duymadan güvenli bir şekilde transfer yapabilmeye olanak veriyordu. Bununla da kalmayıp herkese açık bir şekilde bu kayıtları saklamasının yanında bir o kadar da anonimiteyi sağlıyordu. Bu özellikleriyle zaman içerisinde popüleritesi artıp dünyanın her bir köşesinden kullanıcıyı kendisini kullanmak üzere cezbetmeyi başarmıştır.
Blockchain 2.0 - Smart Contracts
Ethereum ve Smart Contract’lar
İlk defa 2013 yılının sonlarında dile getirilen Ethereum, 2014 ortalarında finanse edilip 30 Temmuz 2015 tarihinde hayatına başladı. Diğer digital currency’lerin aksine farklı şeyler dile getiriliyordu, zaten mucidi Vilitak Buterin Ethereum’u Bitcoin’e rakip olarak görmüyordu. Bunu “Bitcoin sanal dünyanın altını olarak görülüyor, Ethereum da bu dünyanın petrolü olacak” cümlesinden anlayabiliyoruz. Ethereum’un bu dünyaya getirdiği yenilik Smart Contract’lar olacaktı.
Smart Contract’lar araclığı ile artık sadece değer aktarımı yapılabilmekten kurtulunmuş, distributed yapıda arada taşınabilen başka verilerle hangi veri geldiğinde nasıl davranılacağı önden tanımlanmış kurallar topluluğu aracılığıyla işlemler yapılabilmeye başlanmıştır. Böylelikle çok farklı iş kollarında kullanıcılar, ihtiyaçları doğrultusunda kendi contractlarını oluşturup bunu mevcut iş ihtiyaçlarını karşılamakta kullanabilecek duruma gelmiştir.
Blockchain 3.0 - Distributed Applications (Dapps)
Dağıtık Uygulama Mimarisi (Dapps)
Blockchain 2.0 ile birlikte çok geniş iş kollarında uygulamalar geliştirmeye başlayan kişiler zamanla bir problemle karşılaşmaya başladılar. Smart Contract’lar yazılımsal olarak büyük rahatlık sağlasa da bu yazılımın kullanması gereken veri dış dünyada yani halihazırdaki blockchain ağının dışındaki sistemlerde olduğu için bu veriyi kullanmak sıkıntı yaratıyordu. Mevcut dış sistemlerdeki veriyle entegre olabilecek alternatiflerin ortaya konmasıyla birlikte Distributed Applications kavramı netliğini kazanmış Blockchain 3.0 ile gerçek hayat uygulamalarına daha yakın bir Blockchain anlayışı günümüze kadar gelmiştir. End user interactionı, smart contractlar ve en arkada blockchain ağı olarak nitelendirebileceğimiz Dapps geleceğin de önemli konularından birisi olmaya devam edecek.
Yazılarımızın devamlılığını sağlayabilmemiz için lütfen yorumlarınızı iletmeyi unutmayınız. Ve bizi LinkedIn ve Facebook’ta takip edin, topluluğumuzun bir parçası olun.