Bugün blockchain teknololojilerinde public network, private network, permissioned network ve permissionless network nedir nasıl ele alınmalıdır konularına değineceğiz.
Hemen konuya giriyorum, üniversitede öğrenciler olduğumuzu ve bir proje yetiştirmeye çalıştığımızı varsayalım. Bu proje için 3 arkadaş bir araya gelip birlikte yapmaya karar verdik. Çalışırken de birbirimizle yazdığımız dokümanları, bulduğumuz görselleri paylaşma ihtiyacımız var. Bu paylaşımı sağlamak ve bu içeriklerin saklanması ihtiyacını karşılayan 3 katılımcıdan oluşan bir Blockchain ağımız olsun. Her birimiz harıl harıl çalışıyoruz ve içerik üretiyoruz/buluyoruz. 3 arkadaş buldukları/ürettikleri içerikleri blockchain ağına vermek suretiyle birbirleriyle sürekli iletişim halindeler. Ağın en basit haliyle görüntüsü aşağıdaki gibi olacaktır.
Sonra kendisine bir ödev grubu bulamayan bir arkadaş bu 3 arkadaşın ödev grubuna kendisini doğrudan dahil edebilecek bir yapıda blockchain altyapısına sahip ise bu tarz blockchain örneklerine public blockchain ismi verilir. Adından da belli olduğu üzere herkese açıktır, katılım için herhangi bir kişiden izin almaya ihtiyacı yoktur, networke dahil olduktan sonra geçmişte paylaşılan içeriklere erişip doğrudan kendisi de içerik üretim süreçlerine dahil olabilir. Bitcoin public bir bitcoin örneğidir.
Yeni katılımcı arkadaşın nereye nasıl katılacağını bilemediği, diğer 3 arkadaşa ait blockchainin dışarıya kapalı olduğu örneklere de private blockchain ismi verilmektedir. Private blockchainler dış dünya erişimine kapalıdır, dahil olmak için halihazırda blockchain ağında olan kimselerin yardımı/kabulü gereklidir. Genellikle şirketler bu şekilde bir blockchain tercihiyle ilerlerler.
Artık 4 katılımcılı bir blockchain ağımız mevcut olduğunu düşünelim. Projenin teslim süresi yaklaşıyor ve harıl harıl herkes çalışıyor. Herhangi bir kişi bir block oluşturabiliyor ve bu blockun mutabakatına dahil olabiliyorsa bu örneğe permissionless blockchain ismi verilir. Bu tarz blockchainlerde mutabakat sistemine katılabilmek, block oluşturabilmek için özel bir yetkiye gerek yoktur, bu sürece herkes doğrudan katılabilir. Bitcoin permissionless bir blockchain örneğidir.
Projenin teslimi iyice yaklaştı ve herkes elinde ne varsa tüm dokümanları göndermeye başladı, ortalık karıştı. Panikle yanlış doküman gönderen arkadaşlar oldu, sıkışan zamanla kaos ortamı oluşmaya başladı ve bir karar alındı. Alınan karara göre tüm dokümanlar paylaşılacak paylaşılmasına ama örneğin sadece yetkilendirilen arkadaşlar evet bu dokümanlar geçerlidir, herkes kendini buna göre güncellesin kararını verecek. Yani block oluşturumu ve oluşturulmuş bir blockun mutabakatı sadece özel yetkilendirilen kişiler tarafından yapılıyorsa bu blockchain örneklerine de permissioned blockchain ismi verilmektedir. Bu blockchainlerde ledgera işlenecek verinin kararı bu permissiona sahip peerlar tarafından verilir ve diğer peerlar bu bilgi ışığında yeni verileri ledgerlarına işlerler. Ripple semi permissioned bir blockchain örneğidir.
Bu günlük de bu kadar :) Yazılarımızın devamlılığını sağlayabilmemiz için lütfen yorumlarınızı iletmeyi unutmayınız. Ve bizi LinkedIn ve Facebook’ta takip edin, topluluğumuzun bir parçası olun.